Giữa chốn đô thị ngột ngạt, có một chậu bạc hà xanh mướt nơi ban công hay một góc bếp nhỏ cũng đủ làm dịu lòng người. Bạc hà không chỉ thơm mát, dễ trồng mà còn là vị thuốc dân gian quý giá, hỗ trợ tiêu hóa, thanh nhiệt và kháng khuẩn tự nhiên.
Trong bài viết này, Nông nghiệp shop sẽ hướng dẫn chi tiết: Hạt giống bạc hà: Cách trồng và chăm sóc đơn giản tại nhà, với phương pháp thực tế, dễ áp dụng, phù hợp cho cả người mới bắt đầu - giúp bạn thành công ngay từ lần đầu tiên gieo trồng!
Đặc điểm và công dụng của bạc hà
Đặc điểm thực vật học
Bạc hà thuộc chi Mentha, họ Hoa môi (Lamiaceae), là cây thân thảo sống lâu năm, có thể mọc bò lan ra xung quanh hoặc vươn cao khoảng 30-60 cm.
Lá mọc đối, màu xanh đậm, mép có răng cưa, tỏa hương thơm mát dễ chịu. Khi vò nhẹ lá, tinh dầu bạc hà bay lên, thơm nồng nàn – nghe đã thấy dễ chịu rồi!
Công dụng nổi bật
- Gia vị tuyệt hảo: Dùng trong nước chấm, salad, cuốn gỏi, làm trà, sinh tố…
- Dược liệu dân gian: Giảm đau đầu, ho, cảm cúm, kích thích tiêu hóa, xua muỗi.
- Làm đẹp - thư giãn: Dùng xông mặt, ngâm chân, làm nước súc miệng, dưỡng da.
Hạt giống bạc hà: Cách trồng và chăm sóc đơn giản tại nhà
Lựa chọn và xử lý hạt giống bạc hà đúng cách
Hiện nay có nhiều loại bạc hà trên thị trường. Một số giống dễ trồng và phổ biến:
- Bạc hà ta (Mentha arvensis) – mùi the mạnh, thân thấp.
- Bạc hà Âu (Spearmint) – mùi nhẹ, vị ngọt, rất hợp làm trà.
- Bạc hà Nhật (Peppermint) – tinh dầu nhiều, vị cay nồng.
Bà con nên chọn mua hạt giống bạc hà, sạch bệnh, tỉ lệ nảy mầm từ 80% trở lên, có ghi rõ nguồn gốc, hạn sử dụng.
Cách xử lý hạt giống
- Hạt bạc hà nhỏ, mỏng vỏ nên chỉ cần ngâm trong nước ấm khoảng 2–3 giờ để kích thích nảy mầm.
- Sau đó để ráo trên khăn giấy ẩm trong khoảng 1–2 giờ rồi đem gieo.
- Không ủ lâu như các loại hạt cứng, tránh làm hạt bị nghẹt nước.
Chuẩn bị đất trồng và vật dụng
Loại đất phù hợp
- Bạc hà thích đất tơi xốp, giàu hữu cơ, thoát nước tốt.
- Có thể dùng đất sạch trộn với trấu hun, xơ dừa, phân trùn quế theo tỉ lệ 5:3:2.
- Nếu trồng lâu dài, cần thay đất định kỳ hoặc bổ sung dinh dưỡng thường xuyên.
Chọn chậu trồng phù hợp
- Dùng chậu nhựa, sành hoặc thùng xốp đều được, miễn là có lỗ thoát nước tốt.
- Chiều sâu tối thiểu 20 cm, rộng từ 25–30 cm để rễ phát triển thoải mái.
Dụng cụ kèm theo
- Bình tưới phun sương
- Dụng cụ xới đất nhỏ
- Khay ươm hạt (nếu có)
- Che nắng (lưới lan, lưới đen 50%)
Gieo hạt bạc hà tại nhà đúng cách
Gieo hạt trực tiếp vào đất
- Gieo hạt thưa, cách nhau 2–3 cm.
- Dùng tay hoặc rây phủ lên lớp đất mỏng khoảng 0,5 cm.
- Phun ẩm bằng bình xịt, tránh tưới mạnh làm trôi hạt.
- Che nắng trực tiếp bằng lưới hoặc đặt trong chỗ mát thoáng.
Theo dõi và chăm sóc mầm non
- Hạt bắt đầu nảy mầm sau 5–7 ngày, mọc đều sau 10–14 ngày.
- Khi cây con có 3–4 lá thật (cao khoảng 7–10 cm), tiến hành tỉa thưa hoặc chuyển sang chậu lớn để cây phát triển tốt hơn.
Kỹ thuật chăm sóc bạc hà xanh tốt quanh năm
Ánh sáng
Bạc hà ưa ánh sáng bán phần. Nếu nắng quá gắt, cây dễ cháy lá, mất mùi thơm.
Đặt nơi có nắng sáng nhẹ (từ 6–10h sáng), buổi chiều có thể che lưới lan 50%.
Nước tưới
Tưới 1–2 lần/ngày tuỳ theo độ ẩm đất.
Vào mùa mưa hoặc trời lạnh, chỉ nên tưới mỗi sáng sớm.
“Lá bạc hà ưa ẩm chứ không ưa sũng – khéo tưới là cây mướt như nhung!”
Bón phân hữu cơ
Bón định kỳ 10-15 ngày/lần bằng nước vo gạo, dịch chuối, phân trùn quế, phân bò hoai.
Khi thấy cây chậm lớn, vàng lá nhạt màu thì nên tăng cường bón bổ sung đạm hữu cơ.
Cắt tỉa kích thích ra nhánh
Cứ 2 tuần cắt ngọn 1 lần (cách gốc 10 cm), cây sẽ đâm thêm nhánh mới, lá ra dày và thơm hơn.
Tránh để cây vươn cao quá sẽ già, giảm hương thơm.
Phòng ngừa sâu bệnh hại
Các loại sâu bệnh thường gặp
- Rệp mềm (bám ở mặt dưới lá) gây xoăn lá.
- Nấm thối rễ do tưới nước quá nhiều hoặc đất bí.
- Sâu ăn lá: Xuất hiện vào mùa mưa hoặc khi đất ẩm kéo dài.
Biện pháp phòng trừ hiệu quả
- Phun phòng bằng dung dịch gừng – tỏi – ớt mỗi 10 ngày/lần.
- Luân canh vị trí trồng, tránh trồng lâu năm một chỗ.
- Khi có sâu bệnh nặng, nên cắt sát gốc, thay đất mới và trồng lại.
Thu hoạch và sử dụng bạc hà
Khi nào nên thu hoạch?
Từ 35–40 ngày sau khi gieo là có thể bắt đầu hái ngọn.
Mỗi lần hái chỉ cắt 1/3 chiều cao thân để cây tiếp tục phát triển.
Cách hái để cây mau ra nhánh
Hái bằng kéo bén, cắt phần ngọn có từ 3–5 cặp lá.
Càng cắt cây càng ra nhánh, một cây cho cả chục chồi, nhìn mà mát cả lòng!.
Bảo quản lá bạc hà
Dùng tươi là tốt nhất.
Có thể rửa sạch, cho vào túi zip và bảo quản trong ngăn mát 3–5 ngày.
Muốn lâu hơn có thể phơi/làm khô để ủ trà hoặc nấu nước xông.
Những câu hỏi thường gặp khi trồng bạc hà bằng hạt giống
Hạt bạc hà sau bao lâu thì nảy mầm?
Từ 5–7 ngày nếu gieo đúng cách, nhiệt độ lý tưởng là 25–30°C.
Có thể trồng bạc hà trong nhà không?
Có thể, nhưng cần đảm bảo đủ ánh sáng từ cửa sổ hoặc đèn grow light.
Bạc hà có chịu được nắng nóng không?
Không thích hợp nắng gắt giữa trưa, cần che lưới hoặc đặt nơi mát.
Trồng bạc hà bằng hạt hay cành tốt hơn?
Gieo hạt giúp kiểm soát sạch bệnh, nhưng trồng cành sẽ nhanh thu hoạch hơn.
Có cần thay đất khi trồng lâu dài không?
Nên thay đất hoặc bổ sung phân hữu cơ sau mỗi 3 tháng để cây không bị “chai” đất.
Trồng bạc hà từ hạt giống tại nhà là việc đơn giản nhưng lại mang đến rất nhiều lợi ích. Không cần nhiều đất, không mất nhiều công, chỉ cần chút kiên nhẫn và yêu thích là bà con đã có một vườn bạc hà xanh mướt để dùng quanh năm.