Không ít bà con muốn trồng tía tô tại nhà để vừa ăn, vừa làm thuốc. Nhưng trồng sao cho lên đều, xanh tốt quanh năm, không tàn úa theo mùa? Nông nghiệp shop sẽ hướng dẫn cách trồng tía tô bằng hạt giống đơn giản mà cả năm không tàn, đúng chuẩn từ chọn giống đến chăm sóc giúp bà con có vườn tía tô luôn tươi tốt.
Cách trồng tía tô bằng hạt giống đơn giản mà cả năm không tàn
1. Chọn hạt giống tía tô chuẩn, tỷ lệ nảy mầm cao
Muốn tía tô lên khỏe, sống dai cả năm, khâu đầu tiên phải thật kỹ lưỡng: chọn hạt giống chất lượng cao. Hạt giống tía tô nên có màu nâu xám, không ẩm mốc, không lép. Nếu được, nên chọn các loại giống tía tô tím hoặc tía tô xanh Nhật Bản – đây là những giống cải tiến có tỷ lệ nảy mầm cao, sinh trưởng khỏe và ít bị sâu bệnh.
Ngoài ra, bà con nên mua ở các thương hiệu uy tín, có giấy chứng nhận nguồn gốc rõ ràng. Hạt giống để lâu trên 1 năm thì khả năng nảy mầm sẽ giảm đáng kể – nhớ lưu ý nha, kẻo công chăm uổng phí!
2. Xử lý hạt giống trước khi gieo: Mẹo nhỏ nhưng lợi hại
Hạt tía tô có vỏ cứng và lớp dầu tự nhiên bao quanh, nên nếu gieo trực tiếp xuống đất khô thì rất khó nảy mầm. Do đó, bà con cần “đánh thức” hạt giống trước khi gieo bằng cách:
- Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi - 3 lạnh) khoảng 6–8 giờ để làm mềm vỏ hạt.
- Sau đó, ủ hạt trong khăn ẩm sạch từ 1–2 ngày, đặt nơi ấm áp, tránh gió mạnh. Hạt nào hé mầm trắng nhỏ là đạt yêu cầu – sẵn sàng đem gieo.
Bà con nào từng gieo mà thấy “ủ mãi chẳng lên” thì chắc chắn đang thiếu bước này đó!
3. Chuẩn bị đất tơi xốp, sạch mầm bệnh
Tía tô thích hợp trồng trên đất thịt nhẹ, nhiều mùn, thoát nước tốt và pH trung tính (6.0 – 7.0). Trước khi gieo, bà con nên làm tơi đất kỹ lưỡng, nhặt sạch cỏ dại, rễ cây cũ.
Tiếp theo là trộn đất với phân chuồng hoai mục, tro trấu, phân trùn quế hoặc xơ dừa để tăng độ ẩm và độ tơi xốp. Nếu có điều kiện, bà con nên bón lót thêm vôi bột để sát khuẩn và nâng pH.
Đất càng sạch – cây càng khỏe. Đây là nguyên tắc “vàng” trong canh tác rau tại nhà, nhất là với rau gia vị như tía tô – vốn dễ nhiễm nấm nếu đất không đạt.
4. Cách gieo hạt giống tía tô đúng kỹ thuật
Sau khi chuẩn bị đất xong, tiến hành gieo hạt theo từng bước như sau:
- Gieo thưa tay: Rải hạt đã nứt nanh đều lên mặt luống hoặc khay trồng. Không nên gieo quá dày để tránh cây chen chúc nhau, còi cọc.
- Phủ lớp đất mỏng khoảng 0.5 cm: Dùng rây sàng hoặc tay phủ nhẹ một lớp đất mịn hoặc trấu hun để giữ ẩm.
- Dùng bình tưới phun sương tưới đẫm nước ngay sau khi gieo.
Trong 5–7 ngày đầu, nên che nắng bằng lưới lan hoặc vải thưa, giúp hạt nảy mầm đều mà không bị “sốc nhiệt”. Nhìn cây mầm nhú lên đều tăm tắp, thiệt là đã con mắt luôn á!
5. Kỹ thuật chăm sóc cây tía tô để không bị tàn
Tưới nước đều đặn, tránh úng
Tía tô ưa ẩm nhưng không chịu được úng. Do đó, bà con nên tưới nước mỗi ngày 1–2 lần tùy thời tiết (sáng sớm và chiều mát), nhất là giai đoạn cây con.
Mùa mưa thì giảm tưới, mùa nắng thì che lưới nhẹ để hạn chế thoát hơi nước. Nhớ là không tưới vào ban đêm – cây dễ bị thối gốc lắm đó nha!
Bón phân định kỳ
Tía tô muốn khỏe mạnh quanh năm thì chăm sóc cây đầy đủ. Sau khi cây cao khoảng 10–15 cm, bà con nên bón thêm:
- Phân hữu cơ hoai mục pha loãng (2 tuần/lần)
- Phân cá, đạm cá hoặc phân bón vi sinh để tăng cường lá dày, thơm
Chú ý không bón quá nhiều đạm – cây dễ cao vống mà lá lại mỏng, ăn không ngon.
Cắt tỉa và thu hoạch hợp lý
Khi cây có từ 4–6 lá thật, bà con bắt đầu tỉa ngọn để kích thích đâm nhánh. Càng tỉa – càng nhiều nhánh – càng sai lá! Mỗi lần thu hoạch nên cắt cách gốc 5–7 cm để cây tái sinh nhanh.
Nếu chăm tốt, cây tía tô có thể thu hoạch liên tục từ 4–6 tháng, thậm chí quanh năm trong điều kiện mát mẻ.
6. Phòng trừ sâu bệnh hiệu quả mà an toàn
Tía tô rất ít bị sâu bệnh nếu gieo trồng đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, bà con vẫn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Sâu ăn lá, rầy mềm: Thường xuất hiện khi thời tiết ẩm. Có thể dùng nước tỏi, ớt, hoặc dung dịch neem oil phun đều lên lá vào chiều mát.
- Nấm hại rễ, thối gốc: Tránh tưới quá nhiều nước và đảm bảo đất thoáng khí, tránh ngập úng.
- Rệp trắng: Nếu xuất hiện, nên dùng nước rửa chén pha loãng + rượu gừng phun nhẹ – an toàn lại hiệu quả bất ngờ!
7. Những lưu ý để có vườn tía tô “xanh tốt quanh năm”
- Luân canh hoặc thay đất định kỳ sau 3–4 tháng để tránh mầm bệnh tích tụ.
- Trồng xen canh với rau húng, hẹ, rau má… để tiết kiệm diện tích mà vẫn hiệu quả.
- Nếu trồng trong chậu/thùng xốp thì chọn loại sâu ít nhất 20–30cm và đặt nơi nắng nhẹ 4–6 tiếng/ngày.
- Thường xuyên nhổ bỏ cây già, trồng xen đợt mới để luôn có cây khỏe thay thế.
Những câu hỏi thường gặp khi trồng tía tô bằng hạt
1. Bao lâu thì hạt tía tô nảy mầm?
Khoảng 3–7 ngày nếu được ngâm ủ đúng cách và đất giữ ẩm tốt.
2. Tại sao hạt tía tô gieo không lên?
Có thể do hạt kém chất lượng, không ngâm trước, đất khô cứng hoặc gieo quá sâu.
3. Trồng tía tô mùa nào tốt nhất?
Tốt nhất là đầu xuân và đầu thu, thời tiết mát, ít sâu bệnh.
4. Có cần che nắng khi mới gieo hạt tía tô không?
Có, nên che nhẹ 5–7 ngày đầu để hạt nảy mầm đều, tránh nắng gắt và mưa to.
5. Trồng tía tô trong chậu có được không?
Được. Chọn chậu sâu, đất tơi xốp, đặt nơi có nắng 4–6 giờ/ngày.
6. Bao lâu thì thu hoạch rau tía tô được?
Khoảng 30–40 ngày sau gieo. Có thể thu liên tục 4–6 tháng nếu chăm tốt.
7. Làm sao để trồng tía tô ít sâu bệnh?
Giữ đất khô thoáng, không tưới đẫm lá. Có thể dùng nước tỏi, ớt để xua sâu.
Gieo hạt giống tía tô tại nhà thực ra khhông hề khó, nhưng để cây “không tàn quanh năm”, ra lá đều, ít sâu bệnh thì cần làm đúng kỹ thuật từ khâu chọn hạt, xử lý, gieo trồng cho đến chăm sóc. Bà con chỉ cần kiên trì và thực hiện đúng hướng dẫn, đảm bảo vườn tía tô của mình sẽ luôn xanh mướt, ngắt lá là có ngay!
