Dưa hấu là loại cây trồng có nguồn gốc khí hậu nóng, ưa khí hậu ấm áp, khô ráo đầy đủ ánh sáng. Nếu trồng ở vùng khí hậu thấp, cây phát triển yếu, trái không to, đẹp. Ở nhiều vùng mưa, cây dưa hấu dễ bị thối rễ, khó trổ bông, khó thụ phấn và đậu trái. Nếu đậu trái thì trái vẫn dễ bị thối. Nhiệt độ thích hợp để dưa hấu phát triển cho trái to, đẹp mắt là trong khoảng từ 25 – 300 C. Với dưa hấu vụ Tết, thời điểm tốt nhất để bà con tiến hành gieo trồng trong khoảng từ ngày 5 – 15/10 AL. Tức là khoảng 23/11 – 3/12 DL
1 Thời vụ
Nước ta có thể trồng dưa hấu hầu như quanh năm. Tuy nhiên, tùy điều kiện thời tiết từng vùng mà mùa trồng có khác nhau:
- Vụ sớm (dưa Noel ): Gieo trồng vào tháng 10 dương lịch và thu hoạch vào dịp Noel (20 - 30/12 dl ).
- Vụ chính (dưa Tết): Gieo trồng tháng 11 dương lịch và thu hoạch vào dịp Tết Nguyên Đán.
- Vụ hè (dưa Lạc Hậu): Gieo trồng vào tháng 02- 05 dương lịch.
Để chuẩn bị xuống giống, bà con khi làm đất, phủ bạt (màng phủ nông nghiệp) xong thì mới bắt đầu ươm giống. Giống thường sử dụng: Hắc Mỹ,… Vì loại này có vỏ dày, có thể vận chuyển xa sang thị trường khác, như: Trung Quốc.
2. Xử lý hạt giống dưa hấu trước khi trồng dưa hấu
Để có được vườn dưa xanh, tốt, không sâu bệnh, công việc đầu tiên, bà con cần làm đó là xử lý hạt giống dưa hấu. Việc làm này rất quan trọng nhằm đề phòng bệnh do nấm khuẩn có sẵn trong hạt tấn công cây con lúc mới gieo. Do đó, trong khâu xử lý hạt giống, người trồng dưa hấu cần lưu ý:
Trộn hạt với các chế phẩm diệt khuẩn trong 1 – 2h
Ủ hạt bằng cách phơi ngoài nắng nhẹ 2 – 3h, rồi ngâm vào nước tỷ lệ 2 sôi + 3 lạnh. Sau đó vùi trong rơm, rạ và giữ ẩm thường xuyên cho đến khi nảy mầm.
Cây được 7-10 ngày đem trồng trong hố đã bón phân. Khoảng cách giữa 2 cây: 50 – 60 cm
Đáy bầu nên đặt cạn để tránh cây con bị đọng nước khi gặp mưa
Thường xuyên thăm đồng, loại bỏ những cây con yếu, phát triển không bình thường
20 ngày sau khi xuống bầu tiến hành sửa dây dưa dể tuyển trái sau này.
Mỗi gốc tỉa còn lại 1 thân chính và 2 nhánh ngang dài tốt nhất. Để sau này việc thụ phấn bổ sung và tuyển trái được dễ dàng.
Việc tỉa nhánh nên làm vào lúc 7-9 giờ sáng.
40 – 45 ngày sau trồng, tiến hành tuyển trái, chọn trái ở vị trí lá thứ 20 – 24, trog 3 dây chỉ để 1 trái. Trái được chọn phải có cuống to dài, nhiều lông tơ thẳng, không bị sâu bệnh
3. Sửa soạn đất, trồng cây
3.1 Chuẩn bị đất: Nếu trồng trên đất ruộng lúa, nên làm đất sau khi thu hoạch lúa. Dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật, cày 1 lượt, bừa 1-2 lượt rồi đào mương lên líp.
3.2 Phân lô, lên luống: Khoảng cách luống thường 2,5-3m cho luống đơn và 4,5-6m cho luống đôi. Mương tưới nước rộng 30-40cm, sâu 40cm, bố trí theo hướng Đông Tây để cây nhận được nhiều ánh sáng. Luống trồng rộng 80-90cm, cao 15-20cm.
3.3 Khoảng cách, mật độ: Muốn có năng suất cao nên trồng 2,3-2,5m x 0,5-0,6m, nghĩa là mật độ 9.000 cây/ ha.
3.4 Cách trồng: Cây con được 5-7 ngày tuổi, có 1-2 lá thật thì đem trồng. Tưới nước đẫm, rạch bao nylon rồi đặt bầu vào lỗ đục sẵn.
4. Sử dụng màng phủ nông nghiệp
4.1 Mục đích:
- Có tác dụng hạn chế sâu bệnh hại.
- Hạn chế bốc thoát hơi nước, tiết kiệm nước.
- Tiết kiệm phân bón.
- Tăng khả năng quang hợp cho cây.
- Hạn chế cỏ dại.
- Giữ độ ẩm và nhiệt độ cho bộ rễ.
- Hạn chế mưa xói mòn, ảnh hưởng úng rễ.
4.2 Cách trải bạt: Dùng bạt có chiều ngang 1 m, phủ mặt có màu tráng bạt lên phía trên mặt, kéo căng bạt theo chiều dài luống, bìa bạt phủ sát mép mương để tránh cỏ mọc sau này.
4.3 Đục lỗ: Dùng lon bia có đường kính 8-10cm, cắt 2/3 mài bén hoặc dùng than đốt nóng bỏ vào lon để đục lỗ bạt tạo thành lỗ tròn, cách đầu mương từ 20-30cm.
5. Bón phân
Lượng phân bón nhiều hay ít tuỳ thuộc độ màu mỡ của đất. Đất bạc màu, đất cát cần bón nhiều phân hơn đất thịt và đất sét.
Liều lượng phân bón chung:
Phân chuồng hoai hoặc phân hữu cơ: 1.000 kg/ha
Vôi bột (quét tường hoặc vôi nung từ vỏ Sò): 1.000 kg/ha
Phân bón NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu: 1.000-1.200 kg/ha
Bón lót toàn bộ 1 tấn phân chuồng hoặc phân hữu cơ hoai, 1tấn vôi bột và 500kg phân Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha, có thể trộn với một ít thuốc bảo vệ thưc vật như Basudin 10 H hoặc Furadan 3H để trừ kiến, dế…
Bón đều trên luống hoặc bón theo hàng trồng khi làm luống. Xong trải màng phủ nông nghiệp, đục lỗ, gieo hạt…
+ Bón thúc lần 1 (12-15 ngày sau khi trồng): 150-200kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
+ Bón thúc lần 2 (20-22 ngày sau khi trồng): 150-200kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
+ Bón thúc thúc nuôi trái (40 ngày sau khi trồng): 200-300kg Đầu Trâu NPK 13-13-13+TE cho 1 ha.
Chú ý: Khi bón phân cho những lần bón thúc có thể dùng một vật nhọn đâm xuyên thủng làm thủng bạt khoảng giữa 2 gốc dưa rồi rải phân xuống hốc. Hoặc bơm nước vào các rãnh, giữ nước lại, rồi rải phân xuống các rãnh. Đây là biện pháp tưới thấm, tuy nhiên nên bổ sung thêm lượng phân từ 20-30%.
Ngoài ra còn kết hợp phun phân bón lá Đầu Trâu 005 giai đoạn cây con giúp cây phát rễ nhanh, thân lá mau bò; Đầu Trâu 007 giai đoạn sắp ra hoa giúp cây ra hoa đồng loạt; Đầu Trâu 009 giúp trái to, vị ngọt, tồn trữ, bảo quản tốt, vận chuyển xa dễ dàng; liều lượng mỗi loại 01 gói (10mg) pha cho bình 08 lít nước, phun đều trên khắp mặt lá - phun định kỳ 5-7 ngày/lần cho đến khi trước thu hoạch 10 ngày.
6. Những lưu ý khi chăm sóc cây dưa hấu
Như vậy, trong chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại, quản lý dinh dưỡng cho cây dưa hấu, người trồng dưa hấu cần lưu ý:
- Thường xuyên thăm đồng nhằm phát hiện sớm các loại sâu bệnh hại
- Nên tiến hành phương pháp thủ công, bắt sâu loại bỏ khỏi vườn, bệnh nặng mới phun thuốc.
- Cần loại bỏ dây dưa hấu bị bệnh chạy dây, héo tóp thân ra khỏi vườn dưa
- Bón phân cân đối phù hợp với từng chất đất và điều kiện sinh trưởng của cây
- Tưới nước vào mương để thấm vào hai bên thành liếp dưa
- Vụ dưa Tết bà con nên chú ý bổ sung lượng nước tưới cho phù hợp. Không dư thừa nước làm nổ, nứt trái. Không thiếu nước cây kém phát triển, không hấp thu được phân bón.
