Trong nông nghiệp Việt Nam, rơm rạ sau thu hoạch thường bị đốt bỏ hoặc để tồn đọng ngoài đồng. Cách làm này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm đất bạc màu, nghèo hữu cơ, khiến cây trồng kém phát triển. Ngày nay, việc xử lý rơm rạ bằng nấm Trichoderma đang trở thành giải pháp sinh học bền vững, vừa cải tạo đất, vừa tận dụng được nguồn phụ phẩm sẵn có. Bà con nào đã từng thử, chắc chắn sẽ thốt lên: “Ôi, hiệu quả ngoài mong đợi!”.
Vì sao cần xử lý rơm rạ đúng cách?
Tránh ô nhiễm môi trường: Đốt rơm rạ tạo ra bụi mịn và khí CO₂, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và gây hiệu ứng nhà kính.
Giữ lại nguồn hữu cơ quý: Nếu để tồn đọng lâu ngày, rơm rạ phân hủy chậm, gây nghẹt đất, làm giảm hiệu suất canh tác.
Cân bằng hệ sinh thái đất: Xử lý bằng Trichoderma biến rơm rạ thành phân hữu cơ giàu dưỡng chất, nuôi sống hệ vi sinh vật có lợi.
Thay vì lãng phí bằng cách đốt bỏ, chỉ cần áp dụng đúng kỹ thuật với Trichoderma, rơm rạ sẽ trở thành nguồn phân bón hữu cơ cực kỳ giá trị. Nghe thật “hời” phải không ạ!
Trichoderma là gì?
Nấm vi sinh vật có lợi: Trichoderma là loại nấm đất thân thiện, có khả năng phân giải cellulose và lignin - hai thành phần chính của rơm rạ.
Ức chế nấm bệnh: Chúng đối kháng mạnh với Fusarium, Pythium, Sclerotium… giúp giảm đáng kể bệnh hại trên cây.
Dễ nuôi, dễ dùng: Trichoderma sinh trưởng nhanh, chịu khắc nghiệt tốt, nên cực kỳ phù hợp để xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp.
Có thể nói, Trichoderma giống như một “người bạn đồng hành” bền bỉ trong nông nghiệp bền vững. Bà con dùng rồi sẽ thấy cây khỏe, đất tốt, mùa màng tươi vui.
Lợi ích khi xử lý rơm rạ bằng Trichoderma
Phân giải nhanh rơm rạ thành mùn hữu cơ
Trichoderma tiết enzyme phân hủy rơm rạ chỉ trong vài tuần. Rơm vốn “khó nhằn”, nay đã trở thành mùn hữu cơ giàu dinh dưỡng cho cây trồng.
Cải tạo đất, tăng độ màu mỡ
Sau khi phân giải, mùn từ rơm rạ giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt và nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi. Đặc biệt hiệu quả trên đất bạc màu, đất chai cứng lâu năm.
Giảm chi phí phân bón
Đất sau xử lý giàu dưỡng chất, cây ít sâu bệnh → bà con giảm hẳn chi phí phân hóa học và thuốc BVTV. Vừa tiết kiệm, vừa an toàn!
Giảm phát thải khí nhà kính
Ủ rơm bằng Trichoderma không tạo khói bụi, không sinh khí độc hại. Đây là giải pháp thân thiện với môi trường, góp phần thực hiện nông nghiệp xanh.
Quy trình xử lý rơm rạ bằng Trichoderma
Chuẩn bị nguyên liệu
- Rơm rạ tươi hoặc khô, cắt nhỏ.
- Chế phẩm Trichoderma (dạng bột/viên).
- Mật rỉ đường (cung cấp năng lượng cho vi sinh vật).
- Nước sạch, có thể thêm EM để khử mùi và tăng hiệu quả.
Xử lý tại ruộng (xử lý trực tiếp)
- Rải đều rơm rạ sau thu hoạch.
- Pha Trichoderma + mật rỉ đường + nước sạch theo tỷ lệ khuyến nghị.
- Phun đều lên rơm rạ, sau đó lấp một lớp đất mỏng.
- Giữ ẩm liên tục 15-20 ngày → rơm phân hủy, đất tơi xốp cho vụ sau.
Xử lý bằng phương pháp ủ đống
- Gom rơm thành đống cao 1,2-1,5m.
- Phun/trộn dung dịch Trichoderma đã pha.
- Ủ theo tầng, đảo trộn 5-7 ngày/lần.
- Sau 20-30 ngày, rơm hoai mục, sẵn sàng làm phân bón hữu cơ.
Lưu ý khi xử lý rơm rạ bằng Trichoderma
Độ ẩm ủ phải đạt 50-60% (bóp thấy ẩm nhưng không chảy nước).
Đặt đống ủ nơi thoáng mát, có mái che tránh nắng mưa.
Không dùng rơm đã mốc hoặc nhiễm nấm hại.
Dùng đúng liều lượng Trichoderma, tránh lạm dụng hoặc pha quá loãng.
Gợi ý sản phẩm Trichoderma chất lượng
Trichoderma Xuân Nông: Chế phẩm chuyên dụng, phân hủy nhanh rơm rạ, tạo mùn chất lượng.
Kết hợp EM Plus: Tăng sinh khối vi sinh, rút ngắn thời gian ủ, giảm mùi hôi khó chịu.
Nhờ những sản phẩm này, bà con dễ dàng áp dụng cả ủ tại ruộng lẫn ủ đống, thu được phân hữu cơ giàu dưỡng chất, giúp cây khỏe, đất tốt, vụ mùa bội thu.
Câu hỏi thường gặp về xử lý rơm rạ bằng Trichoderma
1. Xử lý rơm rạ mất bao lâu?
Khoảng 15-30 ngày, tùy phương pháp và điều kiện ẩm độ.
2. Có cần trộn thêm phân chuồng không?
Có, giúp rút ngắn thời gian phân hủy và tăng dinh dưỡng.
3. Nấm Trichoderma dùng cho đồng lúa được không?
Được, rải rơm sau gặt, phun Trichoderma + mật rỉ đường, lấp đất mỏng.
4. Không có mật rỉ đường thì thay thế bằng gì?
Có thể dùng nước cơm, đường, bột bắp, nhưng mật rỉ đường vẫn tốt nhất.
5. Sau khi xử lý có thể bón ngay không?
Ủ đống cần 20-30 ngày; xử lý tại ruộng có thể gieo trồng sau 2–3 tuần.
6. Nấm Trichoderma có hại cây không?
Không. Ngược lại, còn kích thích rễ và ức chế nấm bệnh.
7. Ngoài rơm rạ có xử lý được phụ phẩm khác không?
Có, như lá cây, thân ngô, vỏ cà phê, phân chuồng…
Xử lý rơm rạ bằng Trichoderma không chỉ giúp bà con tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, mà còn cải tạo đất, giảm chi phí, bảo vệ môi trường. Đây chính là hướng đi đúng cho nền nông nghiệp hữu cơ – bền vững.
Nếu bà con đang loay hoay với đống rơm rạ ngoài đồng, đừng ngần ngại thử ngay giải pháp này. Tin chắc rằng, chỉ sau một vụ mùa, bà con sẽ phải thốt lên: “À, thì ra rơm rạ cũng quý thế này cơ chứ!”
