Ý nghĩa của mâm ngũ quả trong ngày tết
Từ lâu, mâm ngũ quả đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam. Đặt mâm ngũ quả lên bàn thờ thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, bày tỏ lòng thành kính đối với các bậc tổ tiên. Mâm ngũ quả cũng tượng trưng cho thành quả lao động cả năm của con cháu dâng lên các bậc bề trên.
Dù mỗi miền có cách lựa chọn và bày trí mâm ngũ quả khác nhau, mâm ngũ quả dâng cúng trong đêm Giao thừa vẫn mang ý nghĩa chung: dâng lên tổ tiên những loại quả ngon để thể hiện lòng hiếu thảo và ước muốn những điều tốt đẹp, vạn sự bình an sẽ đến với gia đình. Mâm ngũ quả ngày Tết còn tượng trưng cho mong muốn âm dương hòa hợp, vạn vật sinh sôi nảy nở và phát triển.
Ý nghĩa các loại quả trong mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả thường có khoảng 5 loại trái cây với màu sắc khác nhau. Trong tâm thức người Việt, “ngũ” thể hiện ước muốn đạt được ngũ phúc lâm môn: phú (giàu), quý (sang), thọ (sống lâu), khang (mạnh khỏe) và ninh (bình an).
Theo quan niệm của Phật giáo, 5 màu tượng trưng cho “ngũ thiện căn” là tín căn (lòng tin), tấn căn (ý chí kiên trì), niệm căn (ghi nhớ), định căn (tâm không loạn), huệ căn (sáng suốt). Theo đó, các loại quả được bày trên mâm ngũ quả ngày Tết cũng mang những ý nghĩa nhất định, chẳng hạn như:
– Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn năm mới đầy ngọt ngào, may mắn.
– Hồng, quýt: rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt.
– Lê (hay mật phụ): ngọt, thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.
– Lựu: nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống.
– Đào: thể hiện sự thăng tiến.
– Mai: con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn.
– Táo (loại trái to màu đỏ tươi): mang ý nghĩa phú quý.
– Thanh long: ý rồng mây gặp hội.
– Quả trứng gà có hình trái đào tiên: lộc trời.
– Dừa: có âm tương tự như là “vừa”, có nghĩa là không thiếu.
– Sung: gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc.
– Đu đủ: mang đến sự đầy đủ, thịnh vượng.
– Xoài: có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Đặc biệt, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết đã được thay đổi rất nhiều, mang ý nghĩa trang trí cho không gian xuân nhiều hơn là tâm linh. Hình thức cũng không còn câu nệ, cứng nhắc là bắt buộc phải có 5 quả, thay vào đó có thể bày đến 8, 9 hay thậm chí 10 quả, không kén chọn số chẵn hay lẻ. Dù trái cây phong phú, đa dạng, mâm ngũ quả vẫn giữ vẹn nguyên ý nghĩa thể hiện lòng hiếu thảo đối với ông bà, tổ tiên của mình.
Qua thông tin về ý nghĩa của các loại trái cây trên, chúc các bạn có thể lựa chọn cho nhà mình một mâm ngũ quả trọn vẹn nhất để đón Tết nhé!
